Voz Natura premia o traballo medioambiental que superou os obstáculos da pandemia
O comité científico do programa seleccionou aos seis gañadores desta edición. Debido ás circunstancias e por motivos de seguridade, a gala foi mínima, sen os estudantes e coa única presenza dun docente de cada centro premiado. Os alumnos interviñeron de maneira telemática, seguindo a gala desde os seus centros escolares.
O gran premio Galicia de Voz Natura, dotado con 5.000 euros para actividades ambientais e patrocinado pola Consellería de Medio Ambiente e Sogama, correspondeu ao IES de Sar de Santiago. Na contorna da súa cidade, Santiago de Compostela, estudaron e ofreceron solucións para erradicar a contaminación visual nas perspectivas barrocas do centro urbano, realizaron medicións de gas Radon, estudaron a flora nas paredes e muros de Belvís e o estado ambiental das augas do río Sar. Tamén analizaron a existencia de posible contaminación no seu instituto utilizando como ferramenta os liques epífitos, así como a potabilidade e parámetros organolépticos, fisicoquímicos e bacteriolóxicos de cinco fontes do barrio de Sar. Por medio da análise morfolóxica das sementes dos carballos ( Quercus robur L.) do parque Eugenio Granell detectaron a súa viabilidade para a obtención de plantones cos que realizar reforestacións futuras. Ademais, traballaron en once praias de Galicia estudando a morfoloxía das súas areas, o seu estado de limpeza e as súas características ambientais.
O galardón ao mellor proxecto infantil, co mesmo patrocinio e unha dotación de 2.000 euros, correspondeu a un centro incluído en Naturacción, programa apoiado pola Fundación Alcoa coa colaboración da Consellería de Educación. Trátase da Escola de Educación Infantil San Roque de Viveiro, polo seu traballo Reciclando faise camiño. Trátase dun proxecto organizado en tres secciones -camiños e camiño de mar, reciclaxe e natureza- que sobresae polo impacto didáctico que ten nos máis pequenos. Entre as súas actividades inclúese unha curtametraxe de animación, traballos sobre a simboloxía do Camiño de Santiago, o coidado do seu horto ecolóxico, protección do camiño do mar e a reciclaxe.
Catro gañadores provinciais
Os premios pertencentes a cada provincia teñen unha dotación de 2.000 euros cada un e o patrocinio de Gadisa. Na Coruña o gañador foi o proxecto Plantando Camiño do CEIP San Pedro de Visma. Trátase dunha imaxinativa acción na que recrearon a experiencia do Camiño de Santiago dentro dos límites do colexio. Para iso, deseñaron un trazado de cincocentos metros de lonxitude, desde o que ver os diferentes ambientes creados no marco do proxecto de centro que desenvolveron. Cada aula camiñaba dous quilómetros semanais, de modo que o conxunto do centro puidese facer en 38 etapas os máis de 900 quilómetros do Camiño do Norte. O seu proxecto complétase con outras actividades ambientais como a reciclaxe, a creación de sementeiros, o coidado de xardíns, a construción de hoteis para insectos, a protección de fauna e flora e diversas actuacións relativas ao coidado e protección do medioambiente.
O IES San Rosendo de Mondoñedo, centro incluido no programa Naturacción, logrou o galardón Voz Natura correspondente á provincial de Lugo. No departamento de actividades agrarias dese instituto naceu a idea de integrar a toda a comunidade escolar nun proxecto interdisciplinar relacionado coa parte do Camiño de Santiago que pasa por Mondoñedo. Este traballo estuda o Camiño desde distintos puntos de vista: paisaxístico, arquitectónico, social, botánico-medicinal e ambiental. Os participantes percorreron o Camiño creando un caderno de campo, participaron no proxecto Fitofaladoiro, avaliaron a calidade das augas, a fauna, a flora e a paisaxe e integraron os seus datos nun mapa virtual. Baseándose en toda a información recollida realizaron propostas didácticas e desenvolveron actividades de protección e concienciación ambiental.
Na provincia de Ourense destacou o Colexio Miraflores. Aquí incentivouse o espertar ecolóxico dos seus alumnos, con actividades de reciclaxe e reforestación, pasando pola compostaxe, as plantacións no seu horto escolar e a creación de hoteis de insectos, abarcando moitos aspectos da educación ambiental. Axustándose ao fío condutor desta convocatoria, os participantes investigaron sobre o Camiño de Santiago e concienciaron á súa comunidade da necesidade de protexelo.
Por último, na provincia de Pontevedra foi elixido o traballo Camiñando, levado a cabo no CEIP dá Espiñeira de Aldán, en Cangas do Morrazo. Este proxecto nace da convicción de que non é posible frear a deterioración do medioambiente se non se fortalece a relación dos nosos nenos e nenas coa natureza. Con esta perspectiva enmarcaron as actividades orientadas ao coñecemento e a protección do seu medio natural máis próximo, que inclúen tarefas de coidado e goce na carballeira do centro, de reciclaxe e reutilización de materiais, de aprendizaxe a través da súa charca e observatorio de aves ou de protección da biodiversidade. Ademais, o proxecto perseguiu o máximo impacto sobre a súa contorna incorporando accións de divulgación e concienciación.
Voz Natura é un programa de La Voz de Galicia desenvolto pola Fundación Santiago Rey Fernández-Latorre que conta co patrocinio da Consellería de Medio Ambiente, Deputación da Coruña, Fundación Alcoa, Fundación Ramón Areces e O Corte Inglés.
O programa chega ao seu 25 aniversario con máis de 5.700 proxectos realizados
Exactamente son 5.752 proxectos que acabaron sendo unha realidade. Todos eles, executados por alumnos de infantil, primaria, secundaria, bacharelato, formación profesional, educación especial e asociacións. Todos didácticos, rigorosos e ejemplarizantes grazas aos miles de docentes que os promoven. E é que Voz Natura non sería o que é hoxe sen o profesorado de Galicia que se involucra, mesmo fóra da súa xornada laboral, para educar no respecto ao medio ambiente.
O programa naceu no curso 1997-1998 con ilusión e confianza. La Voz de Galicia e a Fundación Santiago Rey Fernández-Latorre tiñan claro que a información e a educación son as únicas receitas válidas para formar xeracións futuras comprometidas.
O experimento funcionou mellor mesmo do que se podía esperar. A comunidade educativa mostra cada curso máis interese -para a primeira edición presentáronse 120 proxectos e, para a actual, 426-, os traballos son cada vez máis ambiciosos, as comunidades locais involúcranse cada vez máis e os estudantes exercen de correa de transmisión dos valores ambientais a toda a sociedade.
Nestes anos, Voz Natura promoveu todo tipo de actividades. Poucos centros quedan sen xardíns ou hortos co selo do programa pero, tamén, poucos concellos quedan sen que os seus montes, praias ou ríos estean mellor conservados grazas aos proxectos Voz Natura. Os escolares plantaron miles de árbores, traballaron para paliar a secuela dos incendios e para erradicar entulleiras incontroladas e sacaron as cores aos maiores poñendo en evidencia a súa escasa conciencia ambiental. Todo isto seguirano facendo a partir de setembro, cando arrinque a edición na que Voz Natura cumprirá os seus 25 anos.
Palmarés desta edición.
Gran premio Galicia. O director xeral da Corporación Voz de Galicia, Lois Branco Penas, entregou o premio estrela da gala a Leopoldo Bahillo Varela. El, xunto a Isaac Valilña, son os coordinadores do traballo do IES de Sar, de Santiago. O proxecto chamou a atención do xurado pola súa ambición e rigor científico. Destacou a capacidade para involucrar, organizar e coordinar aos equipos participantes.
Mellor proxecto infantil. A coordinadora do proxecto da Escola de Educación Infantil San Roque de Viveiro, Uxía Quintela, recibiu de mans do director da Voz, Xosé Luís Vilela Conde, o premio que honra o traballo dos máis pequenos. Un gran proxecto moi ben estruturado, multidisciplinar e didáctico.
A Coruña. Na categoría provincial coruñesa, o CEIP San Pedro de Visma logrou a máxima distinción por Sementa ou camiño. Levaron a cabo un traballo imaxinativo e multidisciplinar en tempos tan difíciles e involucraron a toda a comunidade educativa. O coordinador, Fabián Canosa Pasantes, recibiu o premio de mans de Jose Riobóo Castro, alcalde de Culleredo e presidente da Comisión de Transición Ecolóxica, Emprego e Territorio Sostible dá Deputación dá Coruña.
Lugo. O IES San Rosendo de Mondoñedo expuxo un traballo sobre a parte do Camiño de Santiago que pasa pola localidade poñendo en valor e protexendo unha contorna tan privilexiada e importante para Galicia. Foi merecedor do premio provincial que recolleu Carlos Iglesias Ramos, coordinador do proxecto, de mans de Joaquín Azofra, responsable de tecnoloxía de Alcoa.
Ourense. O proxecto Camiñando xuntos que se desenvolveu no Colexio Miraflores de Pereiro de Aguiar logrou o galardón desa provincia. O xurado destacou a vocación de educar e protexer a súa contorna, o interese e rigor demostrado nas súas actuacións e a incorporación das actividades de protección ambiental como elemento de innovación educativa. O director de comunicación de Gadisa, Jose Luís Fernández Astray, entregoulle o premio a María Arjiz García, a coordinadora.
Pontevedra. A directora xeral de Calidade Ambiental, Sostibilidade e Cambio Climático, Sagrario Pérez Castellanos, entregou o premio a Alfonso Marcos Fandiño, director do CEIP dá Espiñeira de Aldán, de Cangas do Morrazo. Os alumnos do centro desenvolveron Camiñando. Un proxecto cunha extraordinaria carga didáctica e multidisciplinareidad na que se destacou o entusiasmo e implicación do centro durante tantos anos en Voz Natura